Αν διώξουν την Ελλάδα, ετοιμαστείτε για τα χειρότερα στην Ευρώπη

Οι Γερμανοί δείχνουν αλληλεγγύη μόνο στις τράπεζές τους - Η λιτότητα δεν είναι πολιτική

Με ένα πύρινο άρθρο, που όμως στηρίζεται σε ιστορικά δεδομένα και όχι σε αυθαίρετες εκτιμήσεις, ο φημισμένος καθηγητής Ιστορίας του Columbia και συγγραφέας, Μαρκ Μαζάουερ γράφει στους Financial Times για τους κινδύνους που υπάρχουν για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, σε περίπτωση που οι ηγέτες της Ευρωζώνης αποφασίσουν να εκπαραθυρώσουν την Ελλάδα.

Γράφει ο κ. Μαζάουερ: «Μέχρι και την περασμένη εβδομάδα οι Ευρωπαίοι ηγέτες πίστευαν ότι ο χειρότερος εφιάλτης τους ήταν ένας θρίαμβος του ΣΥΡΙΖΑ στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές. Τώρα που το ακροαριστερό λαϊκιστικό κόμμα είναι στην κυβέρνηση, ανησυχούν για το τι θα συμβεί αν αποτύχει.

Κατατροπωμένα από την πολιτική λιτότητας, τα δύο κόμματα που κυριάρχησαν μετά την μετάβαση της Ελλάδας στη δημοκρατία το 1974, βλέπουν τους ψηφοφόρους τους να φυλορροούν προς τα αριστερά και τα δεξιά. Αν η τάση αυτή εξαπλωθεί, μπορεί να απειλήσει το ίδιο το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης.

Η γενιά που ίδρυσε την Ε.Ε. γνώριζε πολύ καλά ότι η δημοκρατία είναι ένα νέο και εύθραυστο εγχείρημα. Ήδη από το 1921 ο ιστορικός James Bryce έγραφε με έκπληξη για την «οικουμενική αποδοχή της δημοκρατίας ως την φυσιολογική και φυσική μορφή διακυβέρνησης». Αλλά τα πράγματα πήραν γρήγορα περίεργη τροπή. Η ευρωπαϊκή αριστερά είχε αποκτήσει ήδη μια αμφίθυμη στάση ως προς την κοινοβουλευτική δημοκρατία, ακόμα και πριν το ξέσπασμα της κρίσης του 1929 και την άνοδο του Στάλιν στην Ε.Σ.Σ.Δ. Η δεξιά, ο μεγάλος νικητής στην μεσοπολεμική Ευρώπη, ήταν ένας θίασος κληρικών, στρατηγών και αυταρχικών ηγετών. Το κέντρο δεν μπορούσε να κρατήσει.

Ο Μαρκ Μαζάουερ

Ως το 1939, η πλειοψηφία των επιτυχημένων δημοκρατικών συστημάτων της ηπείρου είχε καταστραφεί, εξαιτίας της φυγής προς τα άκρα. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, το πιο σύγχρονο συνταγματικό πολίτευμα της εποχής του, έδωσε την θέση της στο Τρίτο Ράιχ. Στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη, η διαδικασία δημοκρατικής μετάβασης αντιστράφηκε, καθώς 16 χώρες στράφηκαν προς τα δεξιά. Μόνο μετά από το 1945 τα κόμματα από όλο το ιδεολογικό φάσμα άρχισαν να συμφιλιώνονται με τις αρετές της πολιτικής μετριοπάθειας. Η επώδυνη αποκατάσταση του κέντρου ήταν προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση της δημοκρατίας.

Η ακροδεξιά

Η ιστορία σπάνια επαναλαμβάνεται. Η σημερινή ακροδεξιά μιλάει τη γλώσσα της δημοκρατίας και η εκλογική της δύναμη μπορεί προς το παρόν να καθιστά τη γλώσσα αυτή ειλικρινή. Αλλά πρόκειται για μια πολύ μικρή παρηγοριά. Αυτό το οποίο πρεσβεύει μπορεί να γίνει πιο θανάσιμο για την Ε.Ε. από οτιδήποτε μπορεί να εξαπολύσουν οι ακροαριστεροί λαϊκιστές.

Μολονότι επικρίνουν την πορεία που έχει πάρει η Ε.Ε., ο ΣΥΡΙΖΑ και το Ποδέμος της Ισπανίας, παραμένουν αφοσιωμένοι ευρωπαϊστές. Δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις δυνάμεις της δεξιάς. Η Χρυσή Αυγή, ένα ανοιχτά ναζιστικό κόμμα, κράτησε σταθερά τα ποσοστά της στις ελληνικές εκλογές, κερδίζοντας την τρίτη θέση παρά το γεγονός ότι η ηγεσία της βρίσκεται στην φυλακή. Πολιτικά, είναι ευρωσκεπτικιστική. Οικονομικά, το όραμα της είναι ο φασισμός σε μια χώρα.

Τα ξυρισμένα κεφάλια των γυμνασμένων μελών της Χρυσής Αυγής μπορεί να μην ανησυχούν όσους μένουν εκτός Ελλάδας. Αλλά μια στροφή προς την ακροδεξιά εξελίσσεται και σε μια άλλη χώρα. Στην Γαλλία, η αποδυνάμωση της κεντροδεξιάς έχει ωφελήσει το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, το οποίο κατέλαβε την κορυφή στις περσινές ευρωεκλογές. Αντίστοιχη νίκη πέτυχε και το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας.

Ζοφερή εικόνα

Η εικόνα είναι ακόμα πιο ζοφερή, καθώς οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν πως η απειλή από τα άκρα επηρεάζει τα κόμματα της κεντροδεξιάς. Είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σε όλη την ήπειρο. Με λίγα λόγια, η μάχη για την υπεράσπιση του ενιαίου νομίσματος της ηπείρου αναβιώνει μια ακροδεξιά γλώσσα εθνικής καθαρότητας, ρατσισμού και ανεξαρτησίας.

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ δεν συμβολίζει την αποκήρυξη της Ευρώπης, αλλά τον επαναπροσδιορισμό της. Το σκεπτικό που βρίσκεται πίσω από το αποτέλεσμα στην Ελλάδα βασίζεται σε μια απλή διαπίστωση: το οικονομικό τραύμα από την κρίση που έχει πλήξει την Ελλάδα καταστρέφει την κοινωνία. Με την ανεργία των νέων πάνω από το 50%, μια ολόκληρη γενιά οδηγείται στον αποκλεισμό.

Την ίδια ώρα, η ιδέα του κοινού καλού θυσιάζεται μέσα από εξαναγκαστικές πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων, με ορατό το ενδεχόμενο της οικολογικής καταστροφής. Αυτή η εμπειρία της λιτότητας και ο αντίκτυπος της ένωσε μαζί διαφορετικές τάξεις και ηλικίες, πόλεις και χώρες.

Δελεαστική διαγραφή, αλλά...

Μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί οι πολίτες στα χρεωμένα κράτη της Ευρώπης υιοθετούν αυτήν την στάση, αν και αυτό δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από την πλειοψηφία των πιστωτών του Βορρά. Ωστόσο οι δανειστές πρέπει να το λάβουν υπόψη, γιατί μπορεί να είναι η τελευταία πράξη του δράματος. Είναι πολύ δελεαστικό να διαγράψει κανείς τους Έλληνες ως ανεύθυνους ακραίους και να τους δείξει την πόρτα της εξόδου. Μόνο που τότε μπορεί να τους ακολουθήσουν και άλλοι έξω από το ευρώ ή ακόμα και έξω από την ίδια την Ε.Ε., γυρίζοντας την Ευρώπη πίσω στο σημείο που βρισκόταν όταν ξεκίνησε το σχέδιο της ενοποίησης πριν από μισό αιώνα.

Αυτήν την φορά, τα πράγματα θα είναι χειρότερα. Χειρότερα εν μέρει γιατί η θεσμική συνεργασία είναι αναγκαία περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τώρα που η παγκοσμιοποίηση έχει αναγκάσει τους λαούς να είναι μαζί και τα περιθώρια για μοναχικές πορείες έχουν εξαφανιστεί. Χειρότερα και γιατί, πριν από μισό αιώνα οι λαοί είχαν έντονη την ανάμνηση του που μπορεί να οδηγήσει ο φασισμός, ενώ τώρα φαίνεται να το έχουμε ξεχάσει.

Αν η ψήφος των Ελλήνων ήταν υπέρ της αλληλεγγύης, επέδειξε μια αρετή που το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου την έχει ξεχάσει. Οι Γερμανοί ή Φινλανδοί ψηφοφόροι μπορεί να νιώθουν ότι έχουν επιδείξει αρκετή αλληλεγγύη προς τους Έλληνες. Αλλά στην πραγματικότητα έχουν δείξει αλληλεγγύη προς τα δικά τους τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία θα ήταν μεταξύ των μεγάλων χαμένων αν η Ελλάδα δεν λάμβανε πακέτο διάσωσης, και αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό.

Ηθικό όραμα

Ποιο είναι το ηθικό όραμα που προτείνουν οι πιστώτριες χώρες; Η λιτότητα δεν είναι πολιτική. Και αν ο χρηματοοικονομικός κλάδος οφείλει να υπηρετεί την Ευρώπη αντί να την κυβερνά, τότε πρέπει να αποκατασταθεί μια ιδέα του κοινού καλού. Η εναλλακτική είναι μια επικίνδυνα διαιρεμένη ήπειρος. Αυτό που διακινδυνεύει η Ευρώπη αν δεν αλλάξει πορεία είναι μια επιπλέον διάβρωση του πολιτικού κέντρου και την άνοδο του ακροδεξιού εξτρεμισμού και ενδεχομένως την ίδια την διάλυση της ένωσης.

Πηγή: iefimerida.gr