Θ. Τζάκρη: Η χωροθέτηση της βιομηχανικής δραστηριότητας σε οργανωμένους υποδοχείς ως παράγοντας για την βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος

«Η χωροθέτηση της βιομηχανικής δραστηριότητας σε οργανωμένους υποδοχείς ως παράγοντας για την βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος»

Από πολλές πλευρές διατυπώνεται εύλογα η άποψη ότι για να μπορέσει να υπάρξει βιώσιμη, διατηρήσιμη και όχι πρόσκαιρη έξοδος από την κρίση και ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας πρέπει να αντιμετωπιστεί η παραγωγική υστέρηση και να λειτουργήσει ένα ανταγωνιστικό παραγωγικό μοντέλο με ισχυρή εγχώρια παραγωγική βάση και εξωστρέφεια με συμμετοχή στις αλυσίδες αξίες.

Είναι προφανές ότι σε αυτό το μοντέλο ανάπτυξης ο ρόλος της μεταποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Άλλωστε αυτή είναι η σύγχρονη τάση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου έχει τεθεί ως στόχος, στο πλαίσιο της στρατηγικής για την «Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Αναγέννηση», η αύξηση της συμβολής της μεταποίησης στο 20% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, από το 17% που είναι σήμερα. Η χώρα μας βρίσκεται δυστυχώς μόλις στο 8,8%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά.

Παράλληλα η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της βιομηχανίας, η οικο-αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων και γενικότερα η διαρκώς καλύτερη και λειτουργικότερη σχέση βιομηχανίας και περιβάλλοντος βρίσκονται ψηλά στις σημερινές κοινωνικές αξίες.

Στο πλαίσιο αυτό, τα χωροταξικά ζητήματα, η οικονομία κλίμακας στην ανάπτυξη και χρήση υποδομών, η αποτελεσματική διαχείριση και αξιοποίηση των βιομηχανικών αποβλήτων, η βιομηχανική συμβίωση έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Με την έννοια αυτή η χωροθέτηση και λειτουργία βιομηχανικών δραστηριοτήτων σε καθορισμένες, αδειοδοτημένες και οργανωμένες περιοχές αποτελεί κρίσιμη παράμετρο.

Οι Οργανωμένοι Υποδοχείς -ειδικότερα αυτοί που διέπονται από το θεσμικό πλαίσιο των ΒΕΠΕ του Ν.2545/97, των Επιχειρηματικών Πάρκων του Ν.3982/11 και των Εμπορευματικών Πάρκων Εφοδιαστικής Αλυσίδας του Ν.4302/14- αποτελούν σημαντικότατο παράγοντα για την επιχειρηματική δραστηριότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Παράλληλα, καθώς υπάρχουν κατάλληλες υποδομές (ύδρευσης, διαχείρισης αποβλήτων κ.λπ.), εξασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων των γειτονικών περιοχών και επηρεάζεται θετικά η διαμόρφωση σταθερών αξιών ακίνητης περιουσίας στην ευρύτερη περιοχή.

Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης και λειτουργίας ενός μεγάλου εύρους οικονομικών δραστηριοτήτων μέσα σε θεσμοθετημένους χωροταξικά, πολεοδομικά και περιβαλλοντικά Οργανωμένους Υποδοχείς, μπορεί πραγματικά να αποτελέσει το θεσμικό εργαλείο για την ουσιαστική πλέον υποστήριξη των εγκατεστημένων επιχειρήσεων και την προσέλκυση και εκκίνηση επενδύσεων, με ορατά οφέλη για πολλούς κλάδους της οικονομίας.

Μια επιχείρηση με την εγκατάστασή της σε οργανωμένο υποδοχέα (βιομηχανική περιοχή κ.λπ.) εξασφαλίζει σημαντικά πλεονεκτήματα.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Ανεπτυγμένο δίκτυο υποδομών (εσωτερικό οδικό δίκτυο, δίκτυο ύδρευσης, δίκτυο αποχέτευσης οµβρίων και ακαθάρτων, ηλεκτροδότηση, ηλεκτροφωτισμός οδών και κόμβων εισόδου, τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και σε πολλές περιπτώσεις Μονάδα Καθαρισμού Αποβλήτων ή σύνδεση με αυτή, Πυροσβεστικός σταθμός, φυσικό αέριο)

• Ευνοϊκοί όροι κάλυψης και δόμησης

• Ξεκάθαρες χρήσεις γης

• Καθαροί τίτλοι ιδιοκτησίας

• Αδειοδοτικές διευκολύνσεις

• Προνομιακή φορολόγηση (απαλλαγή από φόρο μεταβίβασης)

• Σε ορισμένες περιπτώσεις καλύτερους όρους υπαγωγής στον Επενδυτικό Νόμο

• Ανάπτυξη συνεργιών με άλλες εγκατεστημένες επιχειρήσεις

Με δυο λόγια η εγκατάσταση σε Οργανωμένο Υποδοχέα διασφαλίζει για τις επιχειρήσεις απρόσκοπτη και ποιοτική λειτουργία, χωρίς τα προβλήματα της εκτός σχεδίου δόµησης, σε ένα καθαρό, λειτουργικό και ορθολογικά οργανωμένο περιβάλλον.

Υπάρχουν σήμερα οργανωμένοι υποδοχείς στη χώρα μας που σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να αποτελέσουν προνομιακό χώρο για νέες βιομηχανικές ή άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως χαρακτηριστικά τα εμπορευματικά κέντρα. Πόσο μάλλον που η ολοκλήρωση των οδικών υποδομών (Εγνατία, Ολυμπία οδός, Ιόνια οδός), καθώς και η προοπτική ανάπτυξης του σιδηρόδρομου, με την αγορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από τη Ferrovia, του λιμένα της Θεσσαλονίκης, αλλά και άλλων περιφερειακών λιμένων δημιουργούν νέα ελκυστικά δεδομένα. Ταυτόχρονα υπάρχουν προκλήσεις για σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με τη μεταποίηση με την ανάπτυξη αγροτοβιομηχανικών πάρκων, με ένα brandname «Ελλάδα», όπως στην περίπτωση της Πέλλας.

Τέλος, με δεδομένο ότι στη χώρα μας, ως απόρροια του στρεβλού μοντέλου ανάπτυξης του παρελθόντος, έχουν διαμορφωθεί άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις χωρίς τις αναγκαίες υποδομές, με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, υπάρχει και η πρόκληση της περιβαλλοντικής, λειτουργικής και αναπτυξιακής εξυγίανσής τους, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα Οινόφυτα και το Καλοχώρι. Με την προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος μπορεί η περιβαλλοντική εξυγίανση να συνδυαστεί με τη λειτουργική αναβάθμιση των επιχειρήσεων και την αύξηση των θέσεων εργασίας.

Η βιομηχανία χρειάζεται ενθάρρυνση, οι καθαροί κανόνες στους οργανωμένους υποδοχείς δραστηριοτήτων είναι σημαντικός παράγοντας στην κατεύθυνση αυτή.

Η χώρα χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, η ορθολογική χωροθέτηση της βιομηχανικής δραστηριότητας σε βιομηχανικές περιοχές και πάρκα μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά, εξασφαλίζοντας επιχειρηματικές και περιβαλλοντικές συνέργειες και οικονομία κλίμακας με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος.