Ο ερχομός ενός νέου μέλους στην οικογένεια: Πώς να αντιμετωπίσουμε το τερατάκι της ζήλιας;

Γράφει η Αγζιγιοκαρόγλου Σοφία

Τα παιδιά συχνά ζηλεύουν. Πολλές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν αυτό το συναίσθημα, όπως για παράδειγμα η άφιξη ενός νέου μωρού στην οικογένεια. Ακόμη, όμως, κι αν η ζήλια, μπορεί να προκαλέσει ενοχλητική συμπεριφορά, είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο και οφείλουμε, αρχικά, να μάθουμε, να διαχειριζόμαστε, κι έπειτα να απενοχοποιήσουμε.

Το παιδί πιστεύει πως όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω του! Οι δικές του ανάγκες βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο! Είναι επομένως δύσκολο γι’ αυτό να κατανοήσει τις ανάγκες των άλλων και να μοιραστεί την προσοχή των γονιών του. Η ζήλια αρχίζει να εκδηλώνεται όταν το παιδί αισθανθεί πως η μητέρα ή ο πατέρας του δίνουν περισσότερη αγάπη και προσοχή σε κάποιον άλλο, όπως το νεογέννητο μωρό.

Σημάδια ότι το παιδί υποφέρει από ζήλια

⦁ Προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή αρνητικά (γκρινιάζει, φωνάζει, κάνει επίτηδες ζημιές, σπάει παιχνίδια, δεν τρώει, αρνείται να τηρήσει το πρόγραμμά του-π.χ. τα ωράρια του ύπνου).
⦁ Παλιμπαιδίζει σε ανησυχητικό βαθμό (μιλάει σα μωρό, θέλει να φορέσει πάνα).
⦁ Θέλει πάλι την πιπίλα του ή να βάζει το δάχτυλο στο στόμα.
⦁ Βρέχει το κρεβάτι του.
⦁ Είναι νευρικό και βίαιο προς όλους και συχνά αυτοτραυματίζεται.
⦁ Χτυπάει κρυφά ή φανερά το αδερφάκι του.
⦁ Δεν θέλει να πάει στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό.
⦁ Κάθεται μόνο και μελαγχολικό.
⦁ Κλαίει συνέχεια ή περισσότερο από όσο συνήθιζε.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές τον πρώτο καιρό, δηλαδή τους πρώτους δύο, τρεις μήνες. Το παιδί, ωστόσο, δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί όλη αυτή την κατάσταση κι έτσι καλούμαστε εμείς να το βοηθήσουμε, ώστε να μην επηρεαστεί αρνητικά η διαμόρφωση της προσωπικότητάς.

Πώς να αντιδράσουμε;

⦁ Μιλήστε του για το νέο μέλος.

Προετοιμάστε το μικρό σας για τη γέννηση του μωρού, διαβεβαιώνοντας το για την αγάπη σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε, ‘’Θα έχεις μια μικρή αδερφή, αλλά αυτό δεν αλλάζει την αγάπη που έχω για σένα. Ακόμα κι αν θα πρέπει να φροντίζω πολύ το μωρό, θα βρω επίσης χρόνο να είμαι μαζί σου.’’

⦁ Βοηθήστε το να εκφράσει τα συναισθήματά του.

Ενθαρρύνετε το παιδί να εκφράζει τα συναισθήματά του με λόγια και ενημερώστε το ότι το καταλαβαίνετε. Εάν, για παράδειγμα, κυλά στο πάτωμα κλαίγοντας ενώ αλλάζετε την πάνα του μωρού, μπορείτε να πείτε, ‘’Μήπως σε στεναχωρεί που η μαμά φροντίζει το μωρό; Σε καταλαβαίνω. Ξέρω ότι θέλεις κι εσύ φροντίδα όπως κι αυτό. Θα κάνουμε λίγη υπομονή μέχρι να το αλλάξω και μετά θα με κάνεις πολύ χαρούμενη αν κάνουμε κάτι μαζί’’.

⦁ Περάστε χρόνο αποκλειστικά μαζί του.

Δώστε του προσοχή και αφιερώστε χρόνο για να κάνετε δραστηριότητες μαζί του. Κάνετε κάτι που θα είστε αποκλειστικά οι δυο σας και η προσοχή σας θα είναι όλη στραμμένη επάνω του. Το μικρό παιδί σας θα αισθάνεται λιγότερο απειλημένο από άλλους.

⦁ Κάντε το βοηθό σας!

Κάνετε το μεγάλο αδερφάκι σύμμαχό σας και βοηθό σας. Δώστε του ευθύνες όσον αφορά στην φροντίδα του μικρού και επιβραβεύστε το! Δώστε του συχνά θετικά σχόλια για να το βοηθήσετε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Στη συνέχεια, θα συγκρίνεται λιγότερο με το μωρό και σίγουρα δε θα ζηλεύει τόσο. Απλό αλλά πολύ αποτελεσματικό!

⦁ ΟΧΙ στην τιμωρία! ΝΑΙ στην αγάπη!

Μην τιμωρείτε το παιδί σας για τις ζηλότυπες επιθέσεις του, γιατί αυτό θα επιδεινώσει την κατάσταση. Αντίθετα μην ντρέπεστε να λέτε και να δείχνετε συχνά στο παιδί σας ότι το αγαπάτε. Ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέψετε και να μειώσετε τη ζήλια του παιδιού είναι να του δείξετε αγάπη!

Μην ξεχνάτε! Το κάθε παιδί είναι μοναδικό! Οφείλουμε να το εμπιστευόμαστε, να του δίνουμε χρόνο, να το καταλαβαίνουμε και κυρίως να του δείχνουμε την αγάπη μας!

Αγζιγιοκαρόγλου Σοφία

Ψυχολόγος με ειδίκευση στην Παιδοψυχολογία