Έρχονται τα πρώτα μηνύματα για δωρεάν φάρμακα κατά της παχυσαρκίας – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ξεκινά η μαζική αποστολή των πρώτων SMS σε 8.000 έως 10.000 πολίτες που πιθανόν να δικαιούνται δωρεάν φάρμακα κατά της παχυσαρκίας,  σηματοδοτώντας την έναρξη του προγράμματος που εντάσσεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σχολιάζοντας την έναρξη του προγράμματος για την δωρεάν αντιμετώπιση της παχυσαρκίας μέσω φαρμάκων, η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, τόνισε: «η παχυσαρκία είναι μια χρόνια νόσος και οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε με όλα τα επιστημονικά εργαλεία που διαθέτουμε. Μετά την ΚΥΑ, ξεκινά η υλοποίηση ενός προγράμματος που προσφέρει δωρεάν εξειδικευμένη φροντίδα και πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες σε χιλιάδες πολίτες. Δίνουμε μάχη κατά των ανισοτήτων στην υγεία και προσφέρουμε μια ανάσα ελπίδας σε όσους παλεύουν χρόνια με αυτή τη σύνθετη πάθηση».

Ποιοι λαμβάνουν τα πρώτα SMS

Οι πρώτοι 8.000 έως 10.000 δικαιούχοι που θα λάβουν SMS, το πιθανότερο έως την ερχόμενη Δευτέρα 15/12/2025, και θα δουν αυτόματα τα παραπεμπτικά τους στην άυλη συνταγογράφηση.

Είναι πολίτες που έχουν ήδη ολοκληρώσει το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κι έχει προκύψει από τις εξετάσεις τους, ότι πληρούν τα κριτήρια.

Όσοι έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση θα δουν άμεσα τα παραπεμπτικά τους να εκδίδονται ηλεκτρονικά. Όσοι δεν έχουν άυλη, θα λάβουν ενημερωτικό SMS και θα μπορούν να κλείσουν το ραντεβού τους για την ιατρική εξέταση χρησιμοποιώντας το ΑΜΚΑ τους.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το πρόγραμμα καρδιαγγειακού κινδύνου «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» παραμένει ανοιχτό. Όσοι ενδιαφερόμενοι θέλουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα για την Παχυσαρκία, μπορούν να το πράξουν εφόσον ξεκινήσουν και ολοκληρώσουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο για τα καρδιαγγειακά και πληρούν τα ιατρικά κριτήρια.

Πώς να ενταχθείτε στο πρόγραμμα

Η διαδικασία που προβλέπεται στην ΚΥΑ που εκδόθηκε με την υπογραφή 3 Υπουργείων: Υγείας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, είναι ξεκάθαρη και στοχεύει στην εύκολη πρόσβαση των πολιτών.

Τα βασικά βήματα για να ενταχθείτε στο πρόγραμμα είναι τρία:

1. Τα κριτήρια ένταξης και η έκδοση παραπεμπτικού

Μετά την καταχώρηση των αποτελεσμάτων των αρχικών εξετάσεων από το πρόγραμμα ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το σύστημα εκδίδει αυτόματα παραπεμπτικό για ιατρική εξέταση, εφόσον ο πολίτης ανήκει σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

-    άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) ≥ 40, 
-    άτομα με BMI, 37 έως 40, και ταυτόχρονη ύπαρξη τουλάχιστον μίας συνοδού πάθησης (συννοσηρότητας) που σχετίζεται με την παχυσαρκία

Οι συννοσηρότητες αυτές περιλαμβάνουν σοβαρές παθήσεις όπως: Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, σύνδρομο υπνικής άπνοιας, στεφανιαία νόσο, αρτηριακή υπέρταση, χρόνια νεφρική νόσο, στεατοηπατίτιδα, κινητικές διαταραχές που επιδεινώνονται από το βάρος

Το παραπεμπτικό έχει χρονική διάρκεια ενός μήνα για να εκτελεστεί από τον πάροχο υπηρεσιών Υγείας.

2. Ιατρική αξιολόγηση και συνταγογράφηση

Ο ενδιαφερόμενος προσέρχεται στον γιατρό. Μετά την ιατρική εξέταση, ο γιατρός αξιολογεί τα δεδομένα και καταχωρεί υποχρεωτικά στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (ΣΗΣ) τα αποτελέσματα, καθώς και την απόφασή του για τη φαρμακευτική αγωγή.

Εάν ο ιατρός κρίνει ότι η φαρμακευτική αγωγή είναι εφικτή (επιλογή «ΝΑΙ»), επιλέγει το κατάλληλο φάρμακο από τη λίστα δραστικών ουσιών και παράλληλα παρέχει διατροφική συμβουλευτική.

Σε αυτή την περίπτωση, εκδίδεται αυτόματα μέσω του ΣΗΣ συνταγή για την προμήθεια των φαρμάκων.

3. Δωρεάν προμήθεια φαρμάκων και επανεξέταση

Οι δικαιούχοι προμηθεύονται τη φαρμακευτική αγωγή δωρεάν από οποιοδήποτε συνεργαζόμενο φαρμακείο. Η συνταγή έχει διάρκεια 15 ημερών.

Με την εκτέλεση της συνταγής, εκδίδεται αυτόματα νέο παραπεμπτικό για επανεξέταση μετά από 45 ημέρες.

Η διαδικασία αυτή μπορεί να επαναληφθεί, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, με ανώτατο όριο τις οκτώ 8 συνολικά ιατρικές επισκέψεις και τις οκτώ 8  συνολικά φαρμακευτικές αγωγές.

Τα φάρμακα GLP-1: Πραγματική τομή, αλλά όχι μαγική λύση

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες, στις οποίες αναφέρεται η χρήση των φαρμάκων –τύπου αγωνιστών GLP-1- μιας κατηγορίας που έχει αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο. Πρόκειται για τις δραστικές ουσίες, σεμαγλουτίδη, λιραγλουτίδη, τιρζεπατίδη (semaglutide, liraglutide, tirzepatide).

Τα φάρμακα αυτά μιμούνται τη δράση της φυσικής ορμόνης GLP-1, η οποία εκκρίνεται μετά το φαγητό. Η λειτουργία τους είναι διπλή:

-    Ρυθμίζουν την όρεξη: Αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού και επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου, μειώνοντας δραστικά την πρόσληψη τροφής
-    Βελτιώνουν τον μεταβολισμό: Έχουν ευεργετική δράση στη ρύθμιση του σακχάρου, γι’ αυτό και αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για τον διαβήτη τύπου

Η αποτελεσματικότητά τους είναι σημαντική, οδηγώντας σε απώλεια βάρους που μπορεί να ξεπεράσει το 10% ή 15% του αρχικού σωματικού βάρους. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι δεν είναι πανάκεια.

Πρέπει να λαμβάνονται αυστηρά με την παρακολούθηση γιατρού και να εντάσσονται σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και αύξηση της σωματικής άσκησης.

Παρενέργειες

Οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες αφορούν το γαστρεντερικό (ναυτία, έμετος) και είναι συνήθως παροδικές. Οι πιθανές σοβαρές παρενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες και περιλαμβάνουν τις εξής ασθένειες: παγκρεατίτιδα, χοληδόχος λίθος / χολοκυστίτιδα, γαστρική παράλυση (gastroparesis), απόφραξη εντέρου, αλλεργικές αντιδράσεις, νεφρική δυσλειτουργία κ.α.

Όπως σε όλες τις χρόνιες νόσους, η διακοπή των φαρμάκων αυτών, συχνά οδηγεί σε επαναπρόσληψη βάρους, καθώς η βιολογία του οργανισμού χρειάζεται συνεχή ρύθμιση. Γι’ αυτό και η σύσταση είναι η χρόνια χρήση τους.

Από την «ενοχή» στην επιστήμη

Η επίσημη παραδοχή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ότι «η παχυσαρκία είναι νόσος», αλλά και οι πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε, αποτελούν μια ριζική φιλοσοφική αλλαγή στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Κατ’ αρχήν βοηθά να απομακρυνθεί το κοινωνικό στίγμα από τους ανθρώπους με παχυσαρκία, αλλά και την ιδέα ότι η πάθηση είναι αποτέλεσμα έλλειψης πειθαρχίας.  Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο, πώς η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων ορμονικών, γενετικών και νευροβιολογικών μηχανισμών.

Η αναγνώριση αυτή είναι η βάση για να αλλάξει το σύστημα: να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών σε εξειδικευμένη φροντίδα και να καλυφθούν οι θεραπείες από τα συστήματα υγείας.

Η προσέγγιση του ΠΟΥ μάς καλεί να δούμε την παχυσαρκία με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε τον διαβήτη ή την υπέρταση: ως μια κατάσταση που απαιτεί συνεχή φροντίδα, επαγγελματική καθοδήγηση και επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπεία.

Το επόμενο διάστημα, αναμένεται να ακολουθήσει η αποστολή των SMS για το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» που αφορά στον προσυμπτωματικό έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας.