Ποιος θα φταίει αν γίνει το κακό στην Αλμωπία;

Η κλιματική αλλαγή ή η αδιαφορία των αρμοδίων;

Του Σταύρου Βαφειάδη

Τα ποτάμια της Αλμωπίας βρίσκονται για ακόμη μία χρονιά στο επίκεντρο της ανησυχίας των κατοίκων. Οι έντονες βροχοπτώσεις, η απρόβλεπτη συμπεριφορά του καιρού και η αύξηση των ακραίων φαινομένων έχουν ενισχύσει τους φόβους ότι μια μεγάλη υπερχείλιση δεν είναι πλέον απλώς ένα υποθετικό σενάριο, αλλά μια πιθανότητα.

Και τότε γεννάται το ερώτημα: Ποιος θα φταίει;

Η κλιματική αλλαγή ως εύκολη δικαιολογία

Δεν χωρά αμφιβολία ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη την καθημερινότητά μας. Οι βροχοπτώσεις γίνονται πιο απότομες, οι καταιγίδες πιο ισχυρές και το περιθώριο αντίδρασης περιορίζεται. Είναι, όμως, η κλιματική αλλαγή η μοναδική αιτία που τα ποτάμια της Αλμωπίας απειλούν κάθε τόσο να ξεχειλίσουν; Ή μήπως αποτελεί έναν βολικό «ένοχο» που επιστρατεύεται συχνά για να κρύψει χρόνιες αδυναμίες;

Η ευθύνη των αρμοδίων δεν μπορεί να αγνοηθεί

Οι κάτοικοι που ζουν δίπλα στις κοίτες εδώ και δεκαετίες γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα ποτάμια δεν γίνονται επικίνδυνα από μόνα τους.

Όταν:

• δεν γίνεται τακτικός καθαρισμός,
• δεν λαμβάνονται έγκαιρα αντιπλημμυρικά μέτρα,
• οι υποδομές μένουν ημιτελείς ή παρωχημένες,
• οι προειδοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών αγνοούνται,

τότε το ρίσκο πολλαπλασιάζεται. Και σε τέτοιες περιπτώσεις η «τύχη», ο «κακός καιρός» ή η «κλιματική κρίση» δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως άλλοθι.

Η φωνή των πολιτών: Προειδοποίηση ή κραυγή αγωνίας;

Κάτοικοι, επαγγελματίες, αγρότες και άνθρωποι που γνωρίζουν τα ποτάμια της Αλμωπίας καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον επισημαίνουν εδώ και καιρό τα προβλήματα. Ζητούν πρόληψη πριν χρειαστεί θεραπεία. Ζητούν έργα, όχι υποσχέσεις. Ζητούν σχέδιο και όχι αποσπασματικές κινήσεις της τελευταίας στιγμής.

Το να κλείνει κανείς τα αυτιά σε αυτή την ανησυχία δεν είναι απλώς αδιαφορία· είναι υποτίμηση της ίδιας της πραγματικότητας.

Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση, αλλά η ευθύνη είναι ξεκάθαρη

Ναι, η κλιματική αλλαγή δυσκολεύει τα πράγματα. Ναι, οι καιρικές συνθήκες γίνονται πιο απρόβλεπτες. Όμως η κλιματική αλλαγή δεν καθαρίζει ποτάμια, δεν ενισχύει αναχώματα, δεν σχεδιάζει έργα. Αυτές είναι ανθρώπινες ευθύνες — ευθύνες θεσμών, υπηρεσιών και όσων διαχειρίζονται την ασφάλεια των πολιτών.

Αν τελικά γίνει το κακό, αν τα ποτάμια ξεχειλίσουν και αν η Αλμωπία βρεθεί αντιμέτωπη με μια  καταστροφή, κανείς δεν θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι δεν είχε προειδοποιηθεί.

Το πραγματικό ερώτημα

Δεν είναι «ποιος φταίει» αλλά «ποιος ενεργεί;».